Archief voor oktober 2021

Aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, 

mevrouw Kajsa Ollongren

Van de Wijkraad Feijenoord,

In afschrift aan:

• de Tweede Kamer der Staten Generaal, met het verzoek deze brief te betrekken bij de begrotingsbehandeling BZK in de week van 25 oktober a.s. 
• De Gemeenteraad van Rotterdam
• Het College van B & W van Rotterdam
• Het bestuur van het Nationaal Programma Rotterdam Zuid

Mevrouw Ollongren,

Wij onderschrijven in meerderheid de notitie “De Valse Schijn van het NPRZ”(*) over de jeugd in de wijk Feijenoord en de burgerdemocratie op Zuid. Die is geschreven door één van onze collega-volksvertegenwoordigers in de Wijkraad Feijenoord, die indertijd als rijks- en gemeenteambtenaar meegewerkt heeft aan de start van het NPRZ. Kort en goed komt er het er op neer dat de kinderen en jongeren in onze wijk wat betreft hun vorming en verheffing verder van huis zijn dan 10 jaar geleden, en dat het NPRZ een loopje neemt met de burgerdemocratie. Dat laatste is temeer een probleem omdat het merendeel van  de burgers die wij vertegenwoordigen kinderen hebben en daarom ook in die hoedanigheid de dupe zijn van het falende jeugd- en onderwijsbeleid. Beleid waar ze hoegenaamd geen invloed op hebben, dit terwijl zij als ouders wel primair verantwoordelijk zijn voor de opvoeding en vorming van hun kinderen. Wij wenden ons tot u omdat u stellig niet beseft dat u zich ingelaten heeft met een malafide partner die van Rotterdam Zuid een Pyongyang aan de Maas gemaakt heeft; u wordt een rad voor ogen gedraaid. En ook omdat de Gemeenteraad het af laten weten als wij ons tot hem wenden, net als het College en het NPRZ zelf.  

We schetsen u in deze brief deze probleemanalyse, die uitgebreider beschreven staat in de notitie over de Valse Schijn. Vervolgens doen we u 12 dringende aanbevelingen. 

Probleemanalyse: een aantal voorbeelden.

Uitgangspunt is de brochure over de Children’s Zone die 10 jaar geleden in de focuswijken verspreid is. ‘We stomen jou klaar voor een succesvolle toekomst’ zo luidde de belofte aan de jeugd. Die brochure is gebaseerd op een door de gemeente gevraagd advies van een Expertteam Children’s Zone en schetst het perspectief van een wijkgemeenschap waarin ouders en mensen uit sectoren als onderwijs, sport, cultuur, speeltuin, jeugdzorg, welzijnswerk, cultuur en jongerenwerk intensief met elkaar samen werken en waarbij de scholen van een hoog professioneel niveau zijn. Die belofte is de afgelopen 10 jaar geenszins  waargemaakt en gezien de huidige condities waaronder de jeugd in onze wijk opgroeit zien we dat ook de komende 10 jaar niet gebeuren. 

Dat ligt niet aan de mensen die zich hier in de wijk inzetten voor de vorming van de jeugd; zijn doen dat met alles wat ze in zich hebben aan liefde, toewijding en kunde. Het ligt aan het gevoerde beleid dat blijk geeft van stelselmatige verwaarlozing van de wijk en van onze jeugdige medeburgers. Deze voorbeelden laten dat zien. 

• In 2019 vonden er in de wijk kort na elkaar 3 schietpartijen plaats, waarvan een met dodelijke afloop. Afgelopen zomer waren het er 10. Dit patroon duidt er niet op dat de Feijenoordse jeugd een ‘succesvolle toekomst’ tegemoet gaat. 
• Anders dan voorgespiegeld heeft het NPRZ van meet af aan de afslag gekozen van schooltijduitbreiding en is daar niet meer van afgestapt. Nu heeft die beslist merites maar het is niet de 24/7 benadering die in het vooruitzicht gesteld was. 
• Er is van die communityvorming dan ook niets terechtgekomen. Sterker nog, de gemeente heeft een veelbelovend proces van samenlevingsopbouw om zeep geholpen. Zo ontstaat er een anonimiteit in de wijk waardoor jongeren gemakkelijk tussen de wal en het schip komen en waarin criminaliteit gedijt. 
• Door die eenzijdige focus op schooltijduitbreiding zijn andere dienstonderdelen niet gecommitteerd aan de nationale status aparte van Feijenoord als focuswijk. Daardoor heeft de gemeente hele onoordeelkundige beslissingen genomen. Ten aanzien van de samenlevingsopbouw, maar ook van het jeugdwelzijnswerk dat hier van hoge kwaliteit was. Dat is door toedoen van de gemeente verdwenen. 
• Volgens de Onderwijsinspectie scoren de beide basisscholen in de wijk een 6,6 en zo krijgen zijn de aanmerking ‘voldoende’. Wij vinden dat heel behoorlijk als je in aanmerking neemt dat sprake is van flinke werkdruk en een gapend lerarentekort. Maar afgezet tegen de verwachtingen die gewekt zijn in de bovengenoemde brochure schiet het tekort. 
• Er is veel personele discontinuïteit bij de mensen die zich beroepshalve voor de jeugd en de gezinnen inzetten; in het welzijnswerk, de wijkteams, het jongerenwerk, het onderwijs en de kinderopvang. Dat is slecht voor de kwaliteit en het welslagen van hun werk dat het immers vooral moeten hebben van langdurige en hechte relaties met kinderen en ouders. 
• Er heerst bij het beleidsapparaat een ernstig gebrek aan empathie jegens hen zich op Feijenoord in de praktijk van alle dag inzetten voor de jeugd. Men voelt op dat niveau niet wat hier gevoeld wordt en de bejegening is ernaar. Illustratief is de uitspraak van wethouder Sven de Langen die Duimdrop, dat al sinds jaar en dag het buitenspelen ondersteunt, onlangs ‘oubollig’ noemde. Wat betreft financiële ondersteuning heerst schraalhans keukenmeester en de werkers van de dagelijkse praktijk die wel gemeentelijk geld krijgen worden geteisterd met targets,  prestatieindicatoren en administratieve verplichtingen die een ernstige aanslag zijn op hun intrinsieke motivatie voor dit belangrijke werk. 
• Er was en is nog steeds veel kinderarmoede in de wijk en veel gezinnen leven beneden het bestaansminimum. Dat levert permanente stress op die buitengewoon schadelijk is voor de gezondheid en het sociaal-emotioneel welzijn van de jeugd. Er is weliswaar allerlei regelgeving dat dit opvangt maar die is moeilijk toegankelijk en veel ouders schamen zich er voor dat ze er gebruik van moeten maken. Het zijn dan ook geen structurele oplossingen; eerder wordt van de armoede van de ouders door anderen een verdienmodel gemaakt. 
• De gemeente heeft een beroep op u gedaan om een aantal straten in de wijk onder de Rotterdamwet te plaatsen. Dat kun je zien als onderdeel van het beleid en zorg voor de leefbaarheid van de wijk. Maar wij vinden het een voorbeeld van beleidsfalen, zoals ook uiteengezet in enkele bezwaarschriften vanuit de wijk. 
• Feijenoord is in de praktijk dan ook geen focuswijk maar een ‘wegkijkwijk’. Burgemeester Aboutaleb, tevens voorzitter van het NPRZ, is daar vanuit Feijenoord meerdere keren op gewezen maar die signalen heeft hij veronachtzaamd. 
• En al die jaren hebben de burgers er geen enkele zeggenschap in gehad. Dat geldt ook hun gekozen volksvertegenwoordigers in de Wijkraad. En al helemaal niet de burgers met kinderen, ook wel ouders genoemd, dit terwijl zij toch de belangrijkste belanghebbenden zijn bij goed jeugdbeleid. De ouders zijn vooral object van beleid terwijl zij juist tot de burgers horen die dat beleid bepalen. Trouwens, wat zegt u zelf, een opkomst van 30% bij de laatste verkiezingen geeft niet bepaald blijk van vertrouwen van de Feijenoordse burger in de overheid. Heeft u de gemeente al eens gevraagd wat die daarvan vindt? En wat was het antwoord?
• Wij kunnen niet beoordelen hoe dit bij de andere focuswijken van Charlois en Feijenoord zit; dat is aan onze collega’s in de andere wijken. Hoe dan ook vinden we het van groot belang dat onbevangen en deugdelijk wetenschappelijk onderzoek plaatsvindt naar de opbrengsten van het beleid van de afgelopen 10 jaar en naar de vraag of de maatregelen en beslissingen het gewenste effect hebben gehad. Want ook daar schort het ernstig aan. Terwijl de burger er toch recht op heeft dat te weten, zouden wij menen.

 Onze dringende verzoeken

1. Het openbreken van Regiodeal Rotterdam Zuid met het oog op een herontwerp van het NPRZ dat in elk geval betrekking heeft op een aanzienlijk effectievere aanpak van de vorming van de jeugd in onze aandachtswijken. Wij zijn graag betrokken bij zo’n herontwerp en ook bereid daar zelf ingrediënten voor aan te dragen.
2. Het ontslag van Marco Pastors als directeur van het NPRZ. Hij heeft niets waargemaakt van de belofte van een ‘succesvolle toekomst’ van de kinderen in de focuswijken; het tegendeel is het geval. Uit zijn feitelijk handelen blijkt dat hij behept is met een obsessie voor de schooltijduitbreiding, waardoor wethouders en andere gemeentelijke dienstonderdelen zich niet gecommitteerd hebben aan de nationale status aparte van de focuswijken. Gezien zijn trage  leercurve hebben wij geen enkele fiducie in een mogelijke verandering van visie op dit terrein en het bijbehorende handelen. Bovendien zit hij niet op deze post voor zijn eigen scholing maar voor de vorming van de jeugd en het is inmiddels  zonneklaar dat hij daar totaal geen kaas van gegeten heeft. En met de burgerdemocratie neemt hij een loopje.
3. Het College aan te sporen te stoppen met het sloopbeleid dat onze medeburgers van de Tweebosbuurt inmiddels hun woning, hun gemeenschap en hun ziel gekost heeft. Het is een hele onbeschofte bejegening van onze burgers die het qua inkomenspositie minder getroffen hebben. Het gaat niet aan hen door dit malafide woonbeleid uit onze wijken te weren en te deporteren. En het is een heel slecht voorbeeld voor de jeugd die niet past bij de beschaving die Erasmus ons voorhoudt.
4. In plaats daarvan pleiten wij bij een nieuwe Regering voor een toereikende en stabiele inkomenspositie van deze medeburgers, vooral de ouders onder hen. Dit door middel van een hoger minimumloon en bijstandsuitkering, het terugdringen van flexwerk, het slopen van de schuldenindustrie en zo nodig maatregelen op het gebied van belasting en toeslagen. Dit geldt in het bijzonder voor zulke medeburgers met kinderen, ook wel ouders genoemd, opdat zij weer de gemoedsrust en de tijd hebben om zich te wijden aan de opvoeding en vorming van hun kinderen. Een taak immers waar zij primair verantwoordelijk voor zijn.
5. Het College aan te sporen per direct te stoppen met zijn kille sturingsfilosofie en zijn karige financiële beleid op het gebied van jeugd- en onderwijsbeleid. Die geven blijk van een ernstige miskenning van het belang van de ouders en van de velen die zich vrijwillig of beroepsmatig inzetten voor de jeugd. De bejegening van deze Vip’s voor de jeugd hoort er een van dialoog te zijn die begint met de vraag: wat kan de gemeente voor u doen?
6. Dat niet alleen leraren in de prijzen vallen als het gaat om een (al dan niet tijdelijke) opslag op hun inkomen, maar dat dit ook geldt voor de ouders, vrijwilligers en de andere professionals die zich voor de jeugd in de aandachtswijken van Zuid inzetten. Spoort u het College aan daar zoveel mogelijk zelf werk van te maken, maar doe dat ook in richting van de departementen die verantwoordelijk zijn voor deze werksoorten en hun sociale partners. Het betreft hier in elk geval de werkers in de armoedebestrijding, opvoedingsondersteuning, sociaal werk, geboortezorg, kinderopvang, speeltuinen, sport, muziek, theater en andere kunstbeoefening, natuur en platteland, gezondheidszorg, kinder-, en jongerenwerk, jeugdzorg, wijkpolitie, geestelijke gemeenschappen, (sociale) media, bibliotheekwezen, en leermeesters die de jeugd inwijden in de wereld van arbeid en beroep. Hier ligt dus ook een opdracht voor SZW, VWS, JenV, LNV en OCW, die laatste dan voor zover het de werkers betreft die zich vanuit cultuur en media inzetten voor de vorming van de jeugd.
7. Dat de wijk Feijenoord met recht focuswijk is in die zin dat elke wethouder en elk gemeentelijk dienstonderdeel besef heeft van de nationale status aparte van onze wijk en dat alle beleid gericht is op de versterking van de kwaliteit en leefbaarheid ervan, in het bijzonder ook voor de jeugd. Wilt u het College daartoe aansporen?
8. Dat u het NPRZ aanspoort te werken aan hechte pedagogische wijkgemeenschappen zodat alsnog het perspectief van de eerder genoemde brochure gerealiseerd wordt. Wij werken daar graag aan mee en daar we hebben trouwens ook zo’n beetje het hele College om gevraagd. Tot op heden tevergeefs. 
9. De erkenning dat het NPRZ er in de eerste plaats is voor de Zuiderlingen; het gaat immers om hún leven, leren, wonen en werken. Zij zijn de belangrijkste belanghebbenden, ja zelfs de opdrachtgevers van het programma. Spoort u daarom het College aan werk te maken van de versterking van de burger- en wijkdemocratie door middel van de volgende maatregelen:
   • Per direct invoeren van het model van de wijkafspraak zoals bedoeld in Wijk aan Zet, daar waar de Wijkraden en de Gebiedscommissies dat wensen. Dus dat niet aan het volgende College overlaten.
   • Dat elke wethouder en de burgemeester een focus- dan wel aandachtswijk op Zuid adopteert.
   • Dat de ambtelijke top zijn wekelijkse werkoverleg houdt in de wijken in Rotterdam, om te beginnen op Rotterdam Zuid.
   • Dat de ambtenaren van het centrale beleidsapparaat hun kantoor voor tenminste twee dagen in de week verplaatsen naar plekken in de wijk waar burgers komen en de mensen van de dagelijkse praktijk hun werk doen. Dus niet in de zgn. ‘wijkhubs’ maar in speeltuinen, huizen van de wijk, kinderboerderijen, winkels, theehuizen, markten en andere natuurlijke ontmoetingsplekken. Zodat zij een veel beter zicht en gevoel krijgen van wat er onder de burgers en in wijken leeft. Om te beginnen op Rotterdam Zuid.
   • Dat elk Raadsvoorstel van het College een ‘burgerparagraaf’ bevat waarin staat hoe de ambtenaren zich hebben vergewist van wat het voorstel betekent voor de burgers die door het voorstel geraakt worden en wat de uitkomst daarvan is.
   • Het in bespreking brengen onder de Rotterdamse ambtenaren van de Amsterdamse ambtseed die een veel betere uitdrukking is van wat de beroepsbeoefening van ambtenaren verwacht mag worden dan de oubollige en archaïsche tekst die daarvoor in Rotterdam gebruikt wordt. Laat het infantiele 010-020 gedoe hierin geen belemmering zijn. Zie bijlage bij pedeng.nl/gericht
   • Herhaling van de Burgertop die in 2012 plaatsvond, dan wel afzonderlijke conferenties per wijk of gebied waarbij de burgers de stem krijgen die hen toekomt. Hoe dan ook te houden op datums die er nog toe doen in het kader van de Gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart 2022.
10. Anders dan bij de deelgemeente Feijenoord heeft het College volstrekt gefaald op het terrein van het welzijnswerk op Feijenoord. Daarom doen wij u het dringende verzoek het College aan te sporen de nu lopende aanbestedingsprocedure Welzijn Feijenoord stop te zetten zodat ruimte ontstaan voor een nieuw ontwerp op basis van een wijkafspraak waarbij de burgers wél een belangrijke inbreng hebben. Stopzetting ook met het oog op een evaluatie van de performance van de huidige welzijnsorganisatie Humanitas waarvan inmiddels ook bekend is dat die financiële malversaties gepleegd heeft. En omdat bij deze aanbesteding stellig de hand gelicht wordt met de spelregels voor de openbare mededinging; daarvan is melding gedaan bij de Autoriteit Consument & Markt (ACM)
11. Het College aan te sporen helderheid te scheppen in de schimmige delta van geldstromen die de vorming van de jeugd ten goede moeten komen maar waarbij volstrekt onhelder is wat de bestemming ervan is en de rationale die erachter schuilgaat. Zodat de burgers in de wijken en hun volksvertegenwoordigers weten waar ze in financieel opzicht aan toe zijn, evenals de vrijwilligers en de professionals die zich voor de vorming van de jeugd op Zuid inzetten.
12. Het NPRZ aan te sporen te komen met een robuust wetenschappelijk programma dat voorziet in onbevangen en deugdelijk onderzoek naar de relatie tussen het gevoerde beleid van het NPRZ op alle drie de pijlers en de effecten daarvan, op een zodanige wijze dat het beleid ook op een verstandige en verantwoorde manier kan worden bijgesteld. En dat de belastingbetaler een antwoord krijgt op de vraag of het geld goed besteed is. Dit betekent in de eerste plaats een veel steviger positionering en facilitering van de relevante Kenniswerkplaatsen. En het verdient dringend aanbeveling hier ook samenwerking aan te gaan met het Kenniscentrum Ongelijkheid te Amsterdam. Ook hier geldt, laat het infantiele 010-020 gedoe geen belemmering vormen die samenwerking te zoeken.

Wilt u ons laten weten of u dit bericht in goede orde ontvangen hebt en wanneer we een inhoudelijke reactie kunnen krijgen?

Hoogachtend,

Namens de Wijkraad Feijenoord,

Ype Akkerman

y.akkerman@wijkraadrotterdam.nl

010 5118119

(*) Zie www.pedeng.nl/vals  (longread) en www.pedeng.nl/valspb  (samenvatting)