Archief voor juli 2023

Hoezo ‘Heel de Stad’? Sloop de stad, kun je beter zeggen. Want het Rotterdamse beleidskader voor zorg en welzijn (1) zet alleen maar het afbraakbeleid voort dat al ingezet is met het eerdere welzijnsbeleid van de tweede stad van Nederland, destijds gepresenteerd onder de snoeverige titel ‘Nieuw Rotterdams Welzijn’. Zeker op Feijenoord, gezien zijn kwetsbaarheid een gebied met een nationale status aparte, heeft dat beleid desastreuze gevolgen gehad voor de vormende vrijetijdsbesteding van de jeugd. Een gemeentebestuur dat nu nog huiliehuilie doet bij het Rijk dat het allemaal zo moeilijk is en overmacht en zo, verliest dan ook elke legitimiteit. Of moet de belastingbetaler voor de tweede keer, maar dan via rijksgeld opdraaien, voor het abominabele jeugdbeleid dat in het kader van het NPRZ over de wijken is ‘uitgerold’?

Ziehier de achterliggende emotie bij deze inspreekbijdrage van de Gemeenteraad op woensdag 21 juni 2023.  Dit naar aanleiding van de Voorjaarsnota 2023, waarin een korting op Couleur Locale is aangekondigd, een subsidieregeling voor kleinere wijkgebonden welzijnsorganisaties. Deze bijdrage bevat een hele reeks aan voorbeelden van dit afbraakbeleid, een voorstel om een deel van de reserves van de schoolbesturen over te hevelen naar de organisaties in de vrijetijdsbesteding waarvan velen inmiddels in een overlevingsstand verkeren, en een ernstige waarschuwing aan de Raad en het College voor het toenemend pedagogische tekort op Rotterdam Zuid, nu het aantal mensen dat zich vrijwillig en beroepshalve inzet voor de vorming van de jeugd terugloopt. 

(1) Het beleidskader zorg en welzijn van de gemeente Rotterdam, begin 2021 vastgesteld door de vorige Gemeenteraad https://rotterdam.raadsinformatie.nl/document/9675711/2/

Beste Raadsleden,

Marco Pastors had het onlangs over het grote aantal bewoners op Rotterdam Zuid met een licht verstandelijke beperking. Maar wie zijn hier nu eigenlijk verstandelijk beperkt? De korting op Couleur Locale is de zoveelste slag in de sloop van de vrijetijdsbesteding van de jeugd. Voor het welslagen van het jeugdbeleid is die vrijetijdsbesteding van groot belang. Maar de gemeente is bezig de boomtak af te zagen waar hij zelf op zit.

Die vrijetijdsbesteding is zeer vormend. Het vindt plaats in de sport, kunsten, kind- en jeugdwerk, de speeltuinen, leerondersteuning aan huis, Thuis op Straat, de kinderboerderijen, voedseltuinen. Maar schraalhans keukenmeester is de baas. Ook op Feijenoord, focuswijk nota bene van het NPRZ dat gezien zijn kwetsbaarheid een nationale status aparte geniet. Er zijn vele voorbeelden van negatieve beslissingen die daarvan het gevolg zijn. Ik noem ze hieronder met die kanttekening dat geen van deze beslissingen genoemd is in de Midterm Review van het NPRZ. Waaruit blijkt dat deze onderzoekers als een kip over de soep gevlogen zijn en deze evaluatie weinig relatie heeft met de werkelijkheid.

Afbraak van de vormende vrijetijdsbesteding: voorbeelden

• Het verdwijnen van het kinderwerk op Feijenoord in 2014 als gevolg van de eerste de beste openbare besteding welzijn nadat de gemeente dat beleid overnam van de deelgemeente. Hoezo ‘Nieuw’ Rotterdams Welzijn?
• Het om zeep helpen van de Proeftuin Feijenoord, een bruisende hub van zo’n 50 clubs en groepen in het gebouw van de Persoonshal en buurthuis De Dam op Feijenoord. Met een veelbelovende ontwikkeling op het gebied van de samenlevingsopbouw die ook goed past binnen het ontwerp van de Children’s Zone, dit alles dank zij de inzet van Anna Maria Carbonaro, een hele competente opbouwerker. Deze Proeftuin trok zelfs internationaal de aandacht als best practice. Ter ziele gegaan omdat de gemeente van alle buurthuizen Huizen van de Wijk wilde maken, allemaal te beheren door een en dezelfde beheer-organisatie. Alsof het hier Noord-Korea is.
• Het verdwijnen van Thuis op Straat uit Feijenoord doordat de gemeente bij een volgende gunning welzijn in zee ging met Humanitas Welzijn. Inmiddels is TOS ook uit Charlois ‘weggegund’.
• Humanitas Welzijn heeft Daniel Monteiro ontslagen, waardoor sportschool Monteirogym onthoofd is. Monteiro werkt inmiddels bij een instelling voor jeugd-tbs waar ze hem graag zien omdat hij met de moeilijkste jongeren om weet te gaan. Maar uit Feijenoord moest hij kennelijk weg, gesanctioneerd door de gemeente.
• Humanitas heeft ook twee vrijwillige jongerenwerkers de wacht aangezegd, die ervoor zorgden dat er zo’n beetje elke avond in het Huis van de Wijk 40 jongeren onder de pannen waren. Eveneens gesanctioneerd door de gemeente.
• De stichting Helderheid van Joany Muskiet is tot op de dag vandaag de financiële armslag onthouden die die zo goed kon gebruiken om haar werk te laten bloeien. Men is aangewezen op de fooienpot van de bewonersinitiatieven.
• Dat geldt ook voor het Werkteam Feijenoord van Yusuf Can, een groepje vrijwillige jongerenwerkers uit de wijk, die geprezen zijn vanwege hun dempende invloed op de avondklokrellen. Maar boter bij de vis, ho maar.
• De verhuizing van de Hockeyclub Feyenoord uit de wijk naar een plek ver achter in Varkenoord waardoor die voor de kinderen veel moeilijker bereikbaar is en bovendien zijn functie als buurtsportcombinatie is kwijtgeraakt. Ook het verlies van een hele goede sportpedagoog was een flinke aderlating. Een voorstel van de Wijkraad Feijenoord voor een buurtsportaccommodatie op het parkeerterrein bij de Jumbo langs de Rosestraat is door de gemeente afgewezen.
• De moeite die speeltuin de Feijenoordse Middenstip heeft om een goede beroepskracht te vinden en vast te houden.
• Duimdrop is een aantal jaren geleden opgeheven. Want een CDA-wethouder vond dat werk maar oubollig. Erger kun je mensen van de dagelijkse pedagogische praktijk niet beledigen. Dit is echter schering en inslag; ik weet niet anders dat dat de werkers van de dagelijkse praktijk institutioneel en systemisch als oud vuil worden behandeld. De gemeente wil maar niet beseffen dat het de praktijkmensen zijn, en niemand anders, die het verschil maken voor de kinderen en jongeren: het beleid en de bejegening is ernaar.
• Het werk van stichting De Katrol had een welkome aanvulling geweest op het pedagogische aanbod op Feijenoord, maar dat is de door regelgeving van de gemeente omtrent openbare aanbesteding welzijn en Couleur Locale volstrekt onmogelijk.
• Het stopzetten van de schamele subsidie van 25.000 aan Jeugdcentrum CJV, dat al 135 jaar weet hoe belangrijk jeugdwerk is en daar ook meer dan voorbeeldige wijze blijk van geeft. Zie pedeng.nl/afbraak.

Er wordt nu goede sier gemaakt met de jongerenhubs. Maar dat biedt Feijenoord geen troost, zelfs geen schrale. Want het jongerenwerk is daar de afgelopen jaren ook gesloopt, zoals hierboven blijkt, en die hub is er nog helemaal niet; er wordt alleen maar over gepraat.

De pedagogische waarden van vormende vrijetijdsbesteding

Vormende vrijetijdsbesteding draagt bij aan een positieve vorming en ontwikkeling van de jeugd, aan verbetering van schoolprestaties en werkt preventief op jeugdproblematiek en de vatbaarheid van kinderen voor de criminele verleiding. Dat staat ook in vele internationale, nationale en zelfs gemeentelijke documenten die ik hieronder opsom.

• Deze film uit 2015, opgenomen op Feijenoord die leert welke enorme kennis van zaken de mensen van de dagelijkse praktijk hebben. En waar ook de burgemeester een hele goede visie over sport op de vorming van kinderen aan de dag legt. Met als trieste kanttekening dat veel van de mensen in deze film inmiddels uit de wijken zijn weggeorganiseerd. En de burgemeester lijkt te hebben vergeten wat hij eertijds betoogde. https://www.youtube.com/watch?v=AcAap_OcUkU
• Een recent onderzoek van SEO Kinderen met meer kansen leren beter | Nederlands Jeugdinstituut (nji.nl)
• Een uitgebreide studie van het Nederlands Jeugdinstituut naar de Pedagogische waarde van vrijetijdsorganisaties. https://www.nji.nl/publicaties/de-pedagogische-waarde-van-vrijetijdsorganisaties
• Het Position Paper van de Nationale Jeugdcoalitie. https://denationalejeugdcoalitie.nl/wp-content/uploads/2022/07/Paper-De-Nationale-Jeugdcoalitie-2-pager.pdf
• De Jeugdnota ‘Rotterdam Groeit’ van het Kendoecollege die in 2015 raadsbreed is aangenomen. Daarin wordt ook het belang van vormende vrijetijdsbesteding onderkend. Maar sindsdien zijn tal van beslissingen genomen die rechtstreeks tegen dat jeugdbeleid nota ingaan. Zoals hierboven blijkt. https://www.kennisbanksportenbewegen.nl/?file=7626&m=1488798726&action=file.download
• Het Advies van het Expertteam Children’s Zone uit 2012. Dat heb ik onlangs toegestuurd aan de Raadscommissie WIOSANN omdat de gemeente dat desgevraagd weigerde. Hoogstwaarschijnlijk vanwege de ongemakkelijke waarheid dat het NPRZ dit advies in de wind geslagen heeft, wat flink heeft bijgedragen aan het falen van het NPRZ op jeugdbeleid.
• Mijn inspreekbijdrage voor de WIOSANN over dit afbraakbeleid naar aanleiding van de lotgevallen van het Jeugdcentrum CJV. pedeng.nl/afbraak
• Mijn inspreekbijdrage aan de WIOSANN waarin ik betoog dat de afbraak van vormende vrijetijdsbesteding ook bijdraagt aan het lerarentekort. pedeng.nl/vuur
• Het programma School en Omgeving van het ministerie van OCW, dat ook blijk geeft van erkenning dat scholen en pedagogische wijkpartners samen werken met het oog op de brede vorming van de jeugd. Dat gaat ‘m natuurlijk niet worden als die partners in een overlevingsstand verkeren. https://www.gelijke-kansen.nl/rijke-schooldag
• Het VN Kinderrechtenverdrag en daarvan artikel 31 dat bepaalt dat kinderen recht hebben op goede vrijetijdsbesteding. Door dit beleid solliciteert de gemeente voor de tweede keer naar een stevige tik op de vingers van de Verenigde Naties. https://www.kinderrechten.nl/kinderrechten-vw/artikel-31-vrije-tijd-en-ontspanning/

Als je al deze kennis overziet en die kennis hoort toch ook in de bagage van de beleidsmakers te zitten, wie zijn hier nu eigenlijk licht verstandelijk beperkt?

Er is geld zat

Gebrek aan geld kan het probleem niet zijn. Er is heel veel alleen het komt door de verkokering in het beleidsapparaat terecht op plekken waar het niet rendeert en zelfs wordt opgepot, terwijl het in andere kokers van de bodem moet worden geschraapt.

Financiële overvloed vinden we vooral in het onderwijs. Dat komt omdat enorm wordt overschat wat scholen vermogen, en dat zeker op Rotterdam Zuid. Daar vindt zelfs verplichte schooltijdverlenging plaats. Door die overschatting gaat er zoveel geld naar onderwijs dat men van gekkigheid niet weet wat men er mee aan moet. Tegelijkertijd wordt zoveel druk op de scholen gelegd dat uitgerekend op Zuid sprake is van een excessief lerarentekort. Alleen al in het basisonderwijs is dat opgelopen tot 140 fte. Daardoor blijft een bedrag van 7 mln. structureel op de plank liggen in de reserves van de schoolbesturen. Terwijl de vormende vrijetijdsbesteding wordt gesloopt.

Stel dat je dat bedrag zou verdelen over de 7 focuswijken van het NPRZ. Dan heb je per wijk een miljoen beschikbaar waarmee je elke organisatie die er nu bekaaid afkomt of in een overlevingsstand verkeert een heel genereus aanbod kunt doen. Zodat ze allemaal de financiële armslag hebben om hun belangrijke te laten bloeien als nooit te voren. Zoiets moet toch kunnen? En dan toch zeker op Zuid waar de partners van het NPRZ met elkaar samenwerken op basis van een integrale benadering?

Beste Raadsleden, wilt u het College dringend aansporen werk te maken van dit voorstel? Ik zal het uiteraard zelf ook doen.

Een toenemend pedagogisch tekort

Tenslotte nog een dringende waarschuwing en die doe ik ook niet voor het eerst. Die is dat het aantal mensen dat zich vrijwillig en beroepshalve inzet voor de jeugd in de aandachtswijken terugloopt. Door de algehele krapte op de arbeidsmarkt. En door de moeilijkheidsgraad van het werk waardoor de verleiding groot is dat de werkers in de pedagogische praktijk hun heil elders gaan zoeken. Beleidsmakers die desondanks menen dat ze die werkers nog steeds zo kunnen maltraiteren zoals ze al jaren doen verstaan de tekenen des tijds niet, schaden de belangen van de bewoners en schenden de rechten van hun kinderen.

Wie dit niet beseft, die is niet licht, die is zwaar verstandelijk beperkt.

Dank voor uw aandacht.

Ype Akkerman, 21 juni 2023