Harde kritiek op het Nationaal Programma Rotterdam Zuid

Dankzij 10 jaar NPRZ-beleid is de jeugd op Feijenoord verder van huis dan daarvoor. En er heerst op Rotterdam Zuid een ernstig democratisch tekort. Minister Ollongren, tevens de minister die de burgerdemocratie actief wil bevorderen, zal onaangenaam verrast zijn dat zij zich voor 130 mln. rijksgeld gecompromitteerd heeft met malafide partners die van Zuid een Pyongyang aan de Maas hebben gemaakt. Het is de combinatie van de obsessie van Marco Pastors met schooltijduitbreiding, het onoordeelkundige jeugdbeleid van achtereenvolgende Colleges, de schrale burger- en wijkdemocratie en een gebrekkige alertheid van de Gemeenteraad die uiterst contraproductief hebben uitgepakt voor de vorming van de jeugd op Feijenoord.

Dat is in het kort de boodschap van een uitvoerige recensie van 10 jaar jeugdbeleid van het NPRZ en de gemeente. Hij is geschreven door Ype Akkerman, bewoner van de wijk Feijenoord en volksvertegenwoordiger via de Wijkraad Feijenoord. Aanleiding is ‘Het Verhaal van het NPRZ’, een essay van Willem van Spijker en Pieter Tops, dat een veel te rooskleurig beeld geeft van het NPRZ en blijk geeft van een onverholen bewondering voor Marco Pastors. Wat volkomen onterecht is. Zie www.pedeng.nl/vals

High noon op Feijenoord

Het stuk van Akkerman staat ook in het teken van de schietpartijen op Feijenoord. Die horen ook tot de kwalijke gevolgen van het falende beleid. Criminaliteit gedijt immers bij anonimiteit en de beleidsmakers konden weten hoe belangrijk communityvorming is voor de preventie ervan. Pastors heeft dat van meet af aan maar een linkse hobby gevonden en is tot op heden geobsedeerd door schooltijduitbreiding. Hugo de Jonge heeft in zijn Kendoe-tijd met ferme hand het kind- en jeugdwerk op Feijenoord om zeep gebracht en een veelbelovend proces van samenlevingsopbouw naar de Filistijnen geholpen. Humanitas, de welzijnsaanbieder die hij in huis haalde heeft dat wat er nog van over was helemaal met de grond gelijk gemaakt en wethouder Sven de Langen hield deze daarbij de hand boven het hoofd.  Akkerman heeft in het verleden zowel de wethouders Hugo de Jonge (2 keer!) als Bert Wijbenga aangeboden om samen met de bewoners, de vrijwilligers en de professionals te komen tot een wijkafspraak Jeugd op Feijenoord maar die werden steevast hooghartig afgewezen. Ook bij burgemeester Ahmed Aboutaleb, tevens voorzitter van het NPRZ, kwam hij van een kouwe kermis thuis.

Arrogantie van de Rotterdamse beleidsambtenaren jegens de echte Vip’s

Verder wordt het beleid gekenmerkt door een ernstige miskenning van de werkers van de dagelijkse praktijk, toch de mensen bij uitstek die voor de jeugd het verschil maken. De leraren en de werkers in de wijkteams worden geteisterd door targets en prestatieindicatoren die een ernstige aanslag zijn op hun intrinsieke motivatie en op de kwaliteit van hun werk.  Omdat bovendien de besteding van allerlei geldstromen erg schimmig is komt te veel geld terecht bij personen en organisaties die niet leveren en gaat dat voorbij aan diegenen bij wie dat wel het geval is. En Pastors mag dan eindelijk de waarde van sport en cultuur hebben ontdekt, in de dagprogrammering worden de werkers ervoor met een fooi afgescheept. Geen wonder dat bij veel werkers van de dagelijkse praktijk van het jeugdbeleid sprake is van uitval, burn-out  en personeelstekorten. En een enorme personele discontinuïteit waardoor Feijenoord wel een Afrikaans weeshuis lijkt

Ons kent ons

Minister Ollongren is namens het Kabinet het eerste aanspreekpunt voor het NPRZ maar ook de minister die zich inzet voor meer burgerparticipatie en -initiatief. Die denkt dat het hier met de burgerdemocratie allemaal botertje aan de boom is. Dat wordt ook niet gecorrigeerd door Bert van Delden, haar topambtenaar in het NPRZ, die zich te goed voelt om af en toe eens in de focuswijken te vragen hoe de burgers er zelf over denken. Hij heeft daar geen zin in, zo zegt hij. Ook de auteurs van het essay moeten het ontgelden. Door uitsluitend te praten met mensen van het NPRZ zelf en niet met bewoners, werkers van de dagelijkse praktijk en  volksvertegenwoordigers in de Wijkraden en Gebiedscommissies schetsen zij een veel te rooskleurig beeld. Ze hebben zich door Pastors en de zijnen laten sensibiliseren, waarmee ze zowel de bestuurswetenschap als de democratie een hele slechte dienst bewijzen.

De Stem des Volks

Pastors wordt door Akkerman consequent de Stem des Volks genoemd sinds hij in een talkshow beweerde dat hij  de burgers wel kan raadplegen ‘maar dat daar toch uitkomt dat de aanpak van het NPRZ de beste is’. Dan zijn hem de bewonersprotesten ontgaan van de Tweebosbuurt en ook de twijfels van de ouders bij de hem zo gekoesterde dagprogrammering.  Hij lijkt dan ook eerder op de tamboer maître die parmantig voortstapt terwijl zijn korps inmiddels een zijstraat is ingeslagen en een terrasje heeft opgezocht. Dat in de focuswijken de opkomst bij de landelijke verkiezingen 30% was en het vertrouwen van de Zuiderlingen in de overheid tot beneden het vriespunt gezakt is, interesseert hem klaarblijkelijk niet.

Een bewust gekozen antidemocratische attitude

‘Wij doen niet wat de bewoners willen maar wat ze zouden moeten willen’. Aldus de Stem des Volks onlangs op een landelijke bijeenkomst. Dat burgers niets over het NPRZ te zeggen hebben geeft dus niet alleen blijk van een opzichtig gebrek aan democratisch besef van deze zelfbenoemde volksmenner. Het is een bewuste keus die volledige indruist tegen de belangen van de burgers. Want het gaat toch om de besteding van hun belastinggeld en om hun leven, leren, wonen en werken? Burgers horen dan ook geen object van het NPRZ-beleid te zijn maar opdrachtgever. Dat geldt in het bijzonder voor burgers met kinderen, ook wel ‘ouders’ genoemd. Die hebben immers de primaire verantwoordelijkheid voor de vorming van hun kinderen; dan kan het toch niet zo zijn dat ze totaal niets  in te brengen over het jeugdbeleid en over het personeel en de organisaties die hen bij die verantwoordelijkheid ten dienste staan? Hier op Zuid zijn de ouders op zijn best meewerkend voorwerp maar veel vaker object van de moraliserende en belerende bejegening van de Stem des Volks. 

Focuswijken zijn wegkijkwijken

De term focuswijk veronderstelt dat iedereen binnen het gemeentelijk bestuurs- en beleidsapparaat om de wijk heen gaat staan om er gezamenlijk iets moois te maken. Echter, door de obsessie van de Stem des Volks met schooltijduitbreiding voelen die zich daarop niet aangesproken en behandelen ze de focuswijken niet anders dan andere aandachtswijken in Rotterdam. En nog vaak heel slecht ook. Het beleid is verkokerd omdat iedere wethouder op zijn eigen potje zit en de ene beleidsambtenaar niet weet wat de andere doet. Het grootste verwijt naar de beleidsambtenaren is echter dat zich niet willen verdiepen in het echte leven in de wijken en in de waan verkeren dat zij het allemaal beter weten dan de burgers en de werkers van de dagelijkse praktijk. Het leidt steevast tot beleid dat op zijn best nergens op slaat, vaker bestaand initiatief frustreert of doorkruist  en niet zelden desastreus uitpakt. Ze beseffen ook totaal niet dat ze ten dienste staan van de burgers. Akkerman vergelijkt het Rotterdamse beleidsapparaat met een auto-immuun ziekte waarbij de natuurlijke weerstand zich tegen de eigen weefsels keert. In dit geval de burgers van Zuid en de velen die zich in de praktijk van alledag inzetten voor de vorming van de jeugd. 

Een herontwerp van het jeugdkansenbeleid op Zuid

Akkerman pleit verder voor onbevangen en deugdelijk wetenschappelijk onderzoek naar de performance van het NPRZ op de Pijler School, want dat weigert men stelselmatig. Ook bepleit hij een wijkafspraak Jeugd op Feijenoord en een herontwerp van het NPRZ naar een aanpak waarbij de jeugd op Zuid in alle opzichten uit de verf kan komen. Want het is zoals Erasmus zegt: mensen worden niet geboren maar gevormd. Dat kan op basis van een Jeugdkansenprogramma waarvoor deze bewoner van Feijenoord eerder een voorstel gemaakt heeft. www.pedeng.nl/jkp

Toespraak Ype Akkerman voor de Raadscommissie ZOCS, 4 december 2019

Beste leden van de Raadscommissie ZOCS, beste wethouder de Langen,

Hebben jullie de tijd nog meegemaakt dat er een foutje door de brievenbus deur hing? Die vraag stelde ik pas aan een groep oudere Feijenoorders. Mensen die aan de wederopbouw hebben gewerkt, die de stadsvernieuwing hebben doorstaan en die de pijn voelen van hoe de wereld die zij hebben opgebouwd teloorgegaan is. Er kwam heel wat los op deze vraag. Daaruit bleek dat in de wijk een grote saamhorigheid was, sociale controle ook en denken om elkaar. Een wijk ook waar kinderen kansen kregen in liefde en structuur. En waar sprake was van sociale en pedagogische cohesie. Als een kind van ouder A iets uithaalde dan mocht ouder B daar iets van zeggen zonder dat ze ruzie met elkaar kregen. In beleidstaal heet dat een ‘pedagogische civil society’ en dat is al heel lang ook het oogmerk van het gemeentelijk jeugdbeleid.

Die saamhorigheid en die cohesie zijn niet vanzelf gekomen maar het resultaat van samenlevingsopbouw van decennia en over generaties heen. Het is als breien. Breien is een ontspannen en haast terloopse bezigheid die geduld vraagt maar dan ook geleidelijk aan een mooi resultaat laat zien. Eén recht, één averecht, insteken, doorhalen en af laten gaan. En zo wij bewoners, vrijwilligers, beroepskrachten en sociaal ondernemers op Feijenoord bezig met het breien van een mooie trui.

Maar dan komt de gemeente en die roept: we willen geen gebreide trui! We willen gebreide sokken! En dan komt Hugo de Jonge met Humanitas op de proppen. Met in zijn kielzog één of andere held op sokken die alles wat zorgvuldig was opgebouwd weer afbreekt. En die bovendien de mensen die eraan hebben gewerkt minacht, manipuleert, ja zelfs maltraiteert. Die door wethouder Sven de Langen de hand boven het hoofd gehouden wordt. En die het zo framet alsof bij ons ‘weerstand tegen verandering’ is. Tegen het “rijke gedachtengoed” dat Humanitas voor ons in petto heeft. Maar niets is minder waar. Wij weten op Feijenoord heel goed wat we willen. En we maken daarbij graag gebruik maken van personeel om van Feijenoord een leefbare wijk te maken waar het ook voor de jeugd goed opgroeien is. Personeel dat van ons belastinggeld betaald wordt.

Daarom heeft de Wijkraad Feijenoord het initiatief genomen voor een bewonersonderzoek naar de vraag wat er op Feijenoord op gebeuren om het een wijk te maken waar je je kind graag op laat groeien. Daar zijn studenten van de Hogeschool Rotterdam inmiddels mee bezig. En we willen op basis van dit onderzoek graag komen tot een Wijkdeal Jeugd op Feijenoord. Een set van gezamenlijke afspraken met de gemeente, de bewoners, de Wijkraad en de wijkpartners die gericht is op een samenleving waarin de jeugd veilig en kansrijk opgroeit, in een langzaam maar zeker proces. Wij deden daarbij een beroep op wethouder Wijbenga omdat hij op Feijenoord was naar aanleiding van de drie schietpartijen in de Oranjeboomstraat. En omdat hij ook zag dat hier een relatie ligt met het pedagogisch klimaat. Maar toen zei hij: nee.

Wij dachten, Wijbenga, wat krijgen we nou? Je bent wethouder handhaving, buitenruimte, integratie en samenleving. Welnu, op Feijenoord is jeugdcriminaliteit schering en inslag, op straat is het een gribus en de wijk segregeert. En dan wil je niet meewerken aan een door de mensen op Feijenoord gedragen proces dat gericht is op een samenleving waar kinderen veilig en kansrijk op kunnen groeien? Is Feijenoord bovendien niet een focuswijk in het kader van het NPRZ? Waarom ben je dan niet juist heel coöperatief?

Ik heb drie voorstellen:

1. Zet de Projectleider Welzijn van Humanitas op non-actief, hangende een onderzoek naar zijn antecedenten en zijn functioneren. Wat een verademing zou dat zijn, niet in de laatste plaats voor hemzelf.
2. Spoort u wethouder Wijbenga aan op zijn weigering terug te komen en alsnog wel te participeren in de Wijkdeal en in de ontwikkeling die we met die Wijkdeal willen bevorderen.
3. Aan beide wethouders de oproep: Staak toch je verzet. Vertrouw je toe aan de Feijenoorders en geef je over aan de beweging die zij willen maken. Zeg ook tegen je beleidsambtenaren dat ze hun weerstand tegen het goede opgeven, dat ze de strijdbijl begraven en dat ze gewoon lekker met ons mee doen. Het zal een zegen zijn voor de publieke zaak en een boost voor hun beroepstrots.

Dank voor jullie aandacht.

Ype Akkerman, 4 december 2019

Op woensdag 23 juni deed ik deze toespraak in de Raadscommissie Zorg, Onderwijs, Cultuur en Zorg. Dit naar aanleiding van de aanbestedingsprocedure welzijn Feijenoord. Het bevalt een pleidooi om de procedure stop te zetten zodat het ontwerp en het programma van eisen onderwerpen worden van de werkwijze zoals B&W Rotterdam zich dat voorstelt in het kader van Wijk aan Zet: nl. een groep van burgers en ambtenaren die samenwerken om voor een beleidsonderwerp de beste oplossing te vinden. Daarom is een motie van die strekking bijgevoegd. 

Ik hou van mijn Feijenoordse medeburgers. En de mensen die zich hier voor de jeugd inzetten hebben mijn  hart gestolen. Wie aan hen komt die komt aan mij. Vandaar de emotie in deze toespraak. 

ZOCS-vergadering 23 juni 2021, inbreng Ype Akkerman.

Beste Raadsleden, wethouder,

Ik heb jullie gisteren een concept-motie toegestuurd. Morgen is de Raad in de gelegenheid er over te stemmen. Ik ga de argumenten voor deze motie niet herhalen, maar met elkaar bieden ze heel veel redenen om als bewoners van Feijenoord volstrekt niet te vertrouwen op de goede afloop van het aanbestedingsproces Welzijn Feijenoord. Het is toch ook compleet van de pot gerukt, zeg! Het gaat om ons welzijn en we betalen er ook nog voor. En we hebben er niks over te zeggen! Wie denken die ambtenaren wel dat zij zijn? Wie denkt de wethouder wel wie die is! Ter verdediging stuurt hij ook nog een brief van 17 kantjes waarin hij jullie medeplichtig maakt voor zijn vergrijpen.

Hebben we als volksvertegenwoordigers niet allemaal last van dit dictatoriale College en dit doofblinde beleidsapparaat? Daarom heb ik bij Wijk aan Zet ook gezegd dat er van de ‘wijkdemocratie nieuwe stijl’ niets terecht komt. Tenzij er een ingrijpende verandering in de attitude van het College en van dit beleidsapparaat gaat plaatsvinden. En jullie hebben daarvoor de sleutel. Jullie zijn hier toch de baas? www.pedeng.nl/gericht

Want de kwestie Welzijn Feijenoord staat voor een breder vraagstuk. Namelijk de vraag of het zin heeft dat burgers zich bemoeien met de politieke besluitvorming. Elke keer als het College of de ambtenaren een voorstel vanuit de bewoners afwijzen, en jullie laten dat gebeuren, dan krijgen die burgers een knauw. En dat is schering en inslag. Daarom hoor je heel veel mensen niet meer. Dan komt niet omdat ze het met het beleid eens zijn. Nee, ze geloven het wel. 

Nu hoor ik tot het soort burgers dat ze op Zuid graag wil hebben. Ik heb ergens voor doorgeleerd, heb een 30 jaar lange staat van dienst als beleidsadviseur bij de overheid en ik geef blijk van betrokkenheid bij mijn wijk Feijenoord. Maar ook mijn soort wordt geacht naar de pijpen van het College en het beleidsapparaat te dansen, alleen dan iets eleganter. Ik ben nu lid van de Wijkraad Feijenoord en ik heb me de afgelopen tijd uitgesloofd om dit welzijnsbeleid te beïnvloeden en ook dat van Wijk aan Zet. Maar als ik voortdurend bot vang, dan vind ik het ook best en dan zit ik het laatste jaar van de Wijkraad wel uit.

Beste Raadsleden

Ik heb bij Wijk aan Zet voorgesteld de ‘1000 op Zuid’ bijeenkomst te herhalen. Zodat de stem van de Zuiderlingen weer eens gehoord wordt. Dit is ook van belang met het oog op de Gemeenteraadsverkiezingen. Jullie kunnen de Zuiderlingen vertellen wat jullie met hen voor hebben. Maar die zijn niet op hun achterhoofd gevallen. Ze zullen jullie vragen wat jullie in deze collegeperiode voor hén hebben betekend. Wat hebben jullie gedaan om de bewoners van Zuid te beschermen tegen de dictatuur van dit College en zijn beleidsapparaat? Wat is dan jullie verhaal? 

Bij elk voorstel staan jullie dus voor de keus of je de burgers van Zuid wilt teleurstellen of bemoedigen. Maar dat geldt bij dit voorstel in het bijzonder, want dit gaat over welzijn. Welzijn wordt bepaald door de ervaring dat je grip hebt op je eigen leven en dat je maatschappelijke inbreng wordt gewaardeerd. Maar veel mensen zijn ónwel geworden door de botte en onverschillige manier waarop ze door het College en het beleidsapparaat zijn bejegend. Ze zijn murw, cynisch, getraumatiseerd zelfs. Neem Tweebos. Niet alleen huizen worden gesloopt maar ook de zielen van de mensen die er wonen. En zo hebben de Feijenoorders ook het welzijnsbeleid ervaren. Bewoners zijn geschoffeerd. Werkers van de dagelijkse praktijk zijn gemaltraiteerd. Het is de banaliteit van het kwaad, dat aangericht wordt door een collectief van mensen die geen flauw benul hebben van wat ze de mensen in de wijken aandoen. Daarom is het ook zo belangrijk dat de beleidsambtenaren in de wijken werken. Maar ze verdommen het en daarom hebben jullie zo’n werkdruk.

De vraag is dus: wil je een Pyongyang aan de Maas met een dociele bevolking die het allemaal wel gelooft? Of wil je actieve burgers die hun stem laten horen om hun leven te verbeteren en die Rotterdam tot een levendige democratische stad maken?  

Zeg je ja tegen het leven? Zeg dan ook ja tegen deze motie!

Dank voor jullie aandacht.

Concept Motie Stopzetten Aanbesteding Welzijn Feijenoord

De Gemeenteraad van Rotterdam

Overwegende dat: 

• Welzijn er is voor de burgers.

• Wethouder Sven de Langen de Wijkraden Feijenoord, laat staan de burgers van het gebied Feijenoord niet geraadpleegd heeft over het ontwerp en de procedure van de openbare aanbesteding welzijn.
• Dat de Wijkraden Feijenoord geen stem hebben in de aanbestedingsbeslissing en in de sturing van de welzijnsorganisatie. 
• Dat dit gezien het debacle die het gevolg is van de drie eerdere aanbestedingsrondes welzijn een ernstige omissie is.

• Dat er bovendien gerede twijfel bestaat over de vraag of deze procedure in overeenstemming is met de wettelijk spelregels die openbaarheid voorschrijven en een gelijk speelveld, en dat daarom de ACM gevraagd is dit te toetsen.
• Dat het College in Wijk aan Zet de hand in eigen boezem steekt over de mate waarin hij de wijkdemocratie kansen biedt en daarom voorstellen gedaan heeft voor de verbetering ervan.

Draagt de wethouder op: 

• De aanbesteding per onmiddellijke ingang stop te zetten en te hervatten na de gemeenteraadsverkiezingen van 2022
• De Wijkraden Feijenoord en de bewoners in de tussenliggende periode in de gelegenheid te stellen zich uit te spreken over het ontwerp en de procedure van de aanbesteding welzijn.  

• De bevindingen van de ACM in te wachten. 

• Op basis daarvan het ontwerp en de procedure te herzien en opnieuw voor te leggen aan de Gemeenteraad in de nieuwe samenstelling.

 En gaat over tot de orde van de dag